Tránsitos

Dentro é escuro e os sons chegan amortecidos. Móvome seguindo un ritmo profundo e imposible de ignorar, pum-pún, pum-pún, pum-pún. É un corazón, agora seino, un corazón que está fóra e está dentro. O ritmo acelérase e empúxame, aprétame. non, así non, quero coma antes teño medo por aí non vou non hai para agarrar por que medra o pum-pún, pún, pún, algo está pasando e apreta moito vanme papar esmagar primeiro logo papar en anaquiños eu quero estar enteira non en anaquiños non podo ir a contracorrente o fluxo arrástrame hai que pasar que pasar puún facer forza a favor do fluxo ou nin adiante nin atrás ou partida en anaquiños nunca máis enteira nunca máis o ritmo tranquilo amortecido abalando o fluído que me protexe vou saír por un buratiño estreito non quero estanme botando imperativamente. Non, dou a volta, pelexo por abrir os ollos e espertar, non por saír, por espertar porque estou durmida e teño febre.

Actualizacións I

–Escoitame ben, Borrallenta, e deixa de dar voltas, muller, que mareas a unha, vouche facer unha chamada perdida nalgún momento da noite; en canto a escoites ponte de camiño enseguida porque en dez minutos a carroza convertirase en Noitebús con esmorgantes e vomitonas, o traxe en chándal vello con lamparóns de graxa e as chanclas refulxentes en lorchos e vas pasar moita vergonza diante dos selectos convidados. Faime caso: non abuses e quedarás divinamente prendida na súa memoria. Non fagas caso de nada, que te busque se quere no Google.

Si que si

A princesa de Bande decidiu reunir no chateau dos outeiros a toda a súa corte nun festorro, se non do século polo menos do ano. A cousa prometía de verdade: nos días previos non se falaba doutra cousa e o face [féjs] ardía de expectación.

Pero a pobre Borrallenta non podía ir: despois de traballar todo o día descubriu que se ben tiña un traxiño apañado e tiña carroza... as zapatillas non valían para ver. Remendada aínda bueno –ademais era tendencia de tempada– pero lixosa iso si que non. Encomendouse á súa Dama Protectora e esta fixo aparecer unha preciosas chanclas con letelliñas de plástico nas tiras, coma o cristal refulxentes, debaixo dunha cama.

E entón si que si!

Onde os amorodos salvaxes se chaman careixós

A protagonista-heroína do artigo de Manuel Rivas de onte ten en común comigo que de pequena pasaba grandes momentos apañando careixós e, polo tanto, tamén ten en común a mesma área dialectal. O dos amorodos salvaxes parece unha tradución literal do título en castelán da película de Bergman.

Non sei en sueco Smultronstället, mais en galego, o adxectivo "salvaxe" engadido a careixón ou amorote ou amorodo soa curioso; é coma se Mia Couto escribe que un dos seus personaxes se adentra no mato e atopa un leopardo salvaxe. Dentro de pouco o "salvaxe" será tan raro que o normal será ser leopardo de granxa e careixón de invernadoiro do mesmo xeito que o robalo de piscifactoría é o que un/unha pode agardar cando o pide nun restaurante. Se cadra por iso na lingua popular quedaron os termos autóctonos prerromanos para a variedade endémica do país e o termo latino para as variedades cultivadas, evitando as precisións adxectivas.

Haberá careixós en Castela? Nin idea, habería que preguntarlle a Delibes, o único dos escritores en castelán que pode ter ese tipo de competencia lingüística. Dígoo porque o de "salvaje" aplicado a bichos e plantas que nacen e medran á marxe dos intereses humanos pqaréceme a típica expresión de "urbanita" e se cadra no castelán popular rural perviviu algunha forma semellante ao noso "careixón" que ninguén se preocupou de recoller nun dicionario.

O único, pois, que nos pode librar da cursilería é ou andar o país e falar coa xente como o facía Delibes ou consultar o Atlas Lingüístico de Galicia de cando en cando, entre novela e novela. Se lingua é a ferramenta dos escritores, deben tela ben afiada, en orde e sen po.

Citas textuais

Colleu o libro e abriuno ao chou. Pasou unhas cantas follas adiante e atrás ata que atopou o que buscaba.

–"Tiempo de amor. Mayo. Hoy llueve y hace un tiempo húmedo. Estuve en Nechranice para comprar más rosas, y me encontré con Tesar, él no me reconoció, yo a él un poco, y luego, al día siguiente, me mandó un saludo a través de cierta señora con la que anduvo un trozo de camino..."

Parou de ler e levantou os ollos. Ela choraba.

–Non te preocupes, muller, xa ves que todo isto vai pasar. Dentro dunhas semanas vaste rir de todo. Palabra de Bohumil Hrabal.

Colleulle a man e cando viu que acougara un pouco ergueu o seu vaso.

–Brindemos polo vello borrachín.

–Cando te levantaches da mesa pola tarde non puiden evitar ir mirar o libro que deixaras enriba da mesa. A xente que le meréceme todo o respecto e se o que le me gusta, como neste caso, ten a miña simpatía.

–Non sei que dicir, ademais de grazas. Vou ter que marchar e buscar un sitio para durmir. Nestes momentos síntome coma unha náufraga.

–Pois aos náufragos hai que acollelos e reconfortalos; son as vellas leis do mar. Podes quedar aquí esta noite e mañá xa se verá.

–Non vou ser moi boa compañía. – acabou o gin tonic e dubidou– Ou se cadra tampouco tan mala. Pon, logo outra copa, imos acabar de recoller o bar.

Mentres levantaban as cadeiras que quedaban e recibía instrucións para coller e preparar os útiles de limpeza observaba ao seu amigo, o lector de Hrabal, con curiosidade. Antes, pola tarde, cando a atendeu, non lle chamara a atención. Era máis xove ca ela, iso resultaba evidente, e aínda conservaba unha especie de flexibilidade de animal novo nos membros. Imaxinouno correndo pola praia de cara ao mar, chimpándose de cabeza coma un golfiño. Estaba moreno, seguro que o facía todas as mañás, que o faría mañá pola mañá cedo. Prometeuse estar atenta, axexar o momento en que se erguese para cumprir o ritual do baño.

–Que pasou?– achegáraselle por detrás –Xa te cansaches? Se queres senta que remato eu.

–Ah, non, non, quedei apampada. –Díxollo virando a cabeza cara a el e, sen querer, os seus narices case se tocaron. El púxolle as mans nos ombreiros e achegouse un pouco ata rozala suavemente.

–Vale, pois se ti varres, eu paso a fregona.

O traballo fixérono rápido e alegremente. Sen as cadeiras no chan o bar parecía moito máis amplo e poñerse a bailar pareceulles o máis natural do mundo. Bailaron abrazados, ulironse o pelo, xuntaron as meixelas e bicaronse de vagar. A cama estaba nunha pequena habitación traseira. El intentou arranxar precipitadamente a desorde das sabas e ela axudoulle. Fóronse quitando a roupa un ao outro pousando as prendas en dous montonciños separados. Dixéronse palabras ardentes pronunciadas nunha caricia dos beizos. Ela colleulle as mans e guiounas polos recunchos segredos do seu corpo aprendéndolle os camiños do seu pracer. Logo deixou que a enlazara fortemente ata sentir os arreguizos da súa éxtase. Os amantes descansaron un no outro tenramente escoitando o devalar da marea.

–Mañá ireime sen dicirche adeus. Por favor, queda co libro

Porque unha rosa é unha rosa

Fai hoxe un ano saía á luz o blog de Lándoas (ou Casas). Aquel experimento, supoño que dunha noite de insomnio, en pouco tempo converteuse nunha das páxinas de referencia do blogmillo e conseguiu ser nomeado para a distinción "mellor blog literario" que outorga a AEGL.

Eu penso que Lándoas (ou Casas) nalgún momento sentiuse desbordado pola acollida e expectativas que xeraba cada nova entrada e mesmo tivo momentos de dúbida e reflexión no deserto (un pouco menos de 40 días, que o bloguismo engancha e o sangue ferve).

Doce meses van alá, diseccionando a realidade política, reflexionando sobre literatura, ofrecéndonos textos pouco accesíbeis: doce meses blogando porque un fascista é un fascista e unha rosa é unha rosa e hai que ter peito a chamarlles ás cousas polo seu nome ou se non para que raio nos vale a ciencia semiótica?
De hoxe nun ano, unha ducia de rosas para Lándoas!

Gin tonic

A decepción facía os seus membros pesados. Os pés arrastrábanse pola area e os brazos case lle chegaban aos xeonllos, ou polo menos esa era a súa impresión. Na praia non quedaba ninguén e abrazou con alivio aquela soidade mentres intentaba calmar a respiración que se precipitaba nun pranto contido e seco.
Non era a primeira vez que experimentaba unha decepción semellante. Nin moito menos. Un plantón logo maquillado como malentendido era algo recorrente no seu historial amoroso. Cada vez doía máis; un novo golpe no xa mallado, debía ser iso. Pouco a pouco foi baleirandose de todas as ilusións coas que empezara a xornada. Intentaba recoñecer algún indicio que lle pasara desapercibido que puidese adiantar unha posible decepción. Non atopou; a voz del cantaba aínda nos seus oídos con expresivo optimismo. Veuno de novo recortándose na posta de sol que os dous querían prolongar infinitamente.

Deixou que a marea subise case ata lamberlle os pés. Púxose en pé e foi andando cara ás luces do primeiro bar. Na terraza xa non quedaba xente e un mozo ía recollendo as cadeiras e poñéndoas do revés sobre as mesas. De dentro chegaba unha música brasileira moi suave que non soubo recoñecer. Estaba tan concentrado que pegou un chouto cando a viu.

–Desculpa. Non te vira.

Ela tentou un sorriso.

–Entrei sen anunciarme.

Miráronse un momento sen falar e el ofreceulle unha cadeira.

–Querías algo?

–Non sei, se estás recollendo... se cadra veño molestar.

–Sempre se pode facer unha parada. O negocio é o negocio.– Quedou mirándoa mentres se ría, agora si, con certo alivio.

–Viña pensando nun Gin tonic.

El foi ata o mostrador e colleu dous vasos. Cando os tivo listos a música parou.

–Música ou silencio?

–Música. Xa volvín do silencio.

Rebuscou e soou a melancólica voz de Elis Regina.

–Tes unha boa colección de música brasileira.

–E ti xa estiveches aquí antes, verdade? Alí mesmo, lendo un libro.

–Lendo e facendo que lía. Facéndo o tempo para nada; deixáronme colgada na illa.

Levantou o vaso e achegouno ao del.

–Pola marea, que sobe e devala, sen faltar á cita!

Beberon e escoitaron respectuosamente o silencio dos seus corazóns.

Cercáronme as ondas

A idea de vérense na illa soou nos beizos del coma música celestial. Interpretouno como a promesa de compartir un anaco de paraíso á marxe de todo, sen obrigas, sen convencións, sen testemuñas incómodas. Unha labarada inquieta subíalle polas pernas cando imaxinaba o tempo así ofrecido: a alegría do encontro, a conversa despaciosa, a complicidade das almas, a disposición dos corpos.

Dispuxeron que collerían a lancha a horas diferentes para evitar encontros inoportunos e atoparíanse nun dos bares que había na praia principal á tardiña. O resto quedara sen pactar, engadíndolle unha boa dose de expectación á cita. Ela quedou de ir primeiro coa escusa de aproveitar os derradeiros raios de sol tumbada na area cun libro, mentres agardaba a hora do encontro. A aquelas alturas do verán había xa pouca xente na praia e un pertinaz vento nordés levantaba a area desagradabelmente, polo que decidiu abandonar o lugar antes do previsto e ir indo de cara ao bar. Alí, protexida do vento por unha fea mampara de aluminio e cristal, estaría máis tranquila. Pediu un café con xeo e abriu o libro.

A chegada da nova lancha baleirou por uns minutos o bar e de alí a pouco volveuno encher. O seu amigo non viñera por agora. Agardou mirando nervosa para a porta cada vez que sentía que se abría. Nada. Perdería a lancha. Mirou o reloxio. Tería que agardar unha hora máis a chegada da seguinte, que sería a última. Iso supoñía un problema, posto que os obrigaría a tomar a decisión de quedar ou volver precipitadamente, nada máis desembarcar el na illa. Unha situación inesperada, pero que axiña decidiu que podía ser dobremente excitante.

Levantouse lentamente e foi cara aos servizos. Preparouse para o encontro: lavou a cara, puxo un pouco de rimmel nas pestanas e pintou os beizos, pasou un peite polo cabelo e botou unhas gotiñas de perfume na culixa. Sorriulle ao espello; tanta espera estaba conseguindo alterala.

De volta para a mesa pediu no mostrador unha cola fría. Non puido ler máis, aínda que o intentou. Quedou por un momento ensimismada mirando ao mar, que xa empezaba a poñerse alaranxado co sol suspendido a rente do horizonte. A agullas tardaron en darlle a volta á esfera do reloxio, pero por fin chegara o momento de erguerse e ir cara ao embarcadeiro.

Agardou con verdadeira impaciencia a que baixaran todos os viaxeiros, moi poucos, algúns turistas que durmirían na illa e uns poucos empregados de hostelería que viñan a cumprir os seus turnos. Logo contemplou indiferente como entraba na embarcación un tropel de xente que daba por rematada a xornada de lecer na illa. Quedou parada sen poder reaccionar. Non sabía en que grupo integrarse. O barco foise e ela non se moveu ata que o perdeu de vista.

Xa case era de noite. Levou instintivamente a man ao bolso e comprobou que tiña a carteira. Tropezou co teléfono móbil e sacouno. Tiña unha mensaxe: "Non puiden ir. Síntoo. Vémonos mañá." O corazón galopáballe no peito. Tivo ganas de esmagar o teléfono, pero o que fixo foi borrar a mensaxe e o número na axenda de contactos antes de gardalo de novo no bolso. Aguantou as bágoas tremendo nos ollos e logo, coidadosamente, foinas secando cun pano de papel sen refregar para non estragar o rimmel.

Sentiu que o vento lle levantaba a saia mentres camiñaba cara á praia e non lle importou.

Tardiña

Á tardiña quedaran de verse nun dos baretos da praia: unhas cervexas para acompañar a posta de sol soaron a música celestial nos seus oídos.
Chegou ela primeiro e moveuse entre as mesas da terraza que daba ao areal buscando un sitio. Non había. Decidiu entón baixar á praia e dar un paseo para facer o tempo.

Aínda quedaban algúns nenos rematando as súas obras na area húmida; dentro dunhas horas a marea lamberíaas suavemente. Unha onda chegou inesperadamente xusto ao seu pé, ela deu un saltiño asustado e recuou un pouco. O nenos agora abandonaran o traballo e observaban atentamente o avance do mar cunha mistura de aprensión e de desexo impaciente.

Seguiu andando lentamente e de cando en cando miraba para atrás. Cando volvía buscou o móbil no bolso, pero non o atopou. Púxose nerviosa. E se chegara e ao non vela se fora? E se a estivera chamando ao móbil sen recibir resposta? Apurou o paso. No bar non estaba. Agora había mesas libres, pero pensou que era mellor ir ao coche a buscar o móbil e ver se había mensaxes. Foi correndo. O corazón batíalle feramente no peito. No coche estaba o móbil, pero non había mensaxes. Chamou ao seu número pero non tivo contestación.

Volveu ao bar. Preguntou aos camareiros. Nin idea. Deulle unha volta enteira á praia. Xa era de noite, estaba suando e tiña ganas de chorar. Chorou pousando a cabeza contra a porta do coche, abría a porta cando sentiu o aviso dunha nova mensaxe. Tremíanlle as mans.

"Síntoo; non puiden ir"

Buscou o seu número, quedou mirándoo uns segundos e borrouno da axenda de contactos. Agora si que ía tomar esa cervexa.

Celanova era un souto

Foto de Ricardo Orxeira (atopada casualmente na rede e collida sen permiso)
Grazas, Ricardo, non podería atopar nada mellor para ilustrar o post.

Xosé Ramón Barreiro o domingo espetou unha landra. Non lle farán falta moitos coidados porque o fixo en terra fértil, agora só ten que chover e quentar o sol no seu tempo e a landra xermolará e sairá á luz facendo unha graciosa vara que co tempo será un carballo de porte maxestuoso. Foi un xesto fermoso: chantarse firme fronte aos que levan meses afiando os machados para profanar o souto e espetarlles a esperanza dunha landra.

Barreiro dixo que o facía naquel souto sagrado de poetas rebeldes porque era o que lle correspondía a el, como varón asinalado do reino, e porque, como algúns apuntaron despois, xa na idade provecta, pouco pode temer.

Nos alí presentes seique houbo sorpresa e tamén estupor: foran presenciar un novo capítulo do idilio do goberno coa intelectualidade galega e soara unha inesperada labazada xusto ao comezo do baile. Deste xeito, uns aplaudiron a Barreiro postos en pé e outros mirábanse cos ollos moi abertos encolléndose na cadeira.

O presidente seductor, noqueado mais cun sorriso equívoco nos beizos, na súa resposta atívose ao guión inicial e falou de harmonía e de xuntos e anestesiados cara un futuro moi bonito.

Algúns dixeron que preferiu o ton conciliador á confrontación que lle serviran e que a vinganza se serve fría. Eu penso que sabe dicir moi pouca cousa sen guión escrito e que as pernas lle tremeron un pouquiño e poida que sentise ganas de ouriñar cando ordenaba os papeis na palestra.

Fin de festa II

–Ole a domingo pola tarde– dixo o neno –o que pasa é que mañá non hai escola.
Dío con alivio: ole a domingo pola tarde e non medra a angustia no seu peito.
O sol desaparece máis axiña detrás das árbores; é un aviso. Habería que emborracharse destes últimos raios de sol sen culpa.

–Déixaa durmir un pouco máis– dixéchesme mentres dubidabamos na porta do dormitorio– non ves como lle está prestando?
Ela remexeuse e virou as costas para o outro lado. Seguro que nos escoitou. Sabe que non a vou espertar, mais entendeu que ten que espertar. Poida que caia de novo nun profundo sono culpábel.

Antollo mariño

Quero un vestido con estas tonalidades: do amarelo ao verde escuro con frebas acastañadas. Ten que ser de corpo liso e cinguido subindo da cintura ao peito nunha textura brillante e mollada coma a desas algas que parecen longas correas que se esgallan de repente en moitas fitas e a cor, logo, coma a desas algas, debe ser oxidada.
Non, palabra de honor non, un amplo colo barco e abertura profunda ata as costas.
A partir do van xa a textura do tecido irá gañando lixeireza para darlle movemento ao cunxunto; unha gasa de seda moi fina sería ideal e a cor enriqueceríase en mil tonos superpostos verdes e dourados. Apunta para esa parte unha gasa de seda delgadiña que vaia aumentando volume e remate escumosa á altura do xeonllo.
Ti fíxate nas algas. Iso é: unha saia de algas é o que che estou pedindo.
Nada de lazadas, non, o que si quero, podendo ser, é que, ao eu pasar con el vestida, se sinta o frufrú das ondas ao retirarse.

Fin de festa

Rematan as vacacións para a maioría da xente; eu non teño claro se para min tamén. Poñamos que si, que remataron, que teño que organizar unha rutina axeitada para traballar moito nos próximos meses e que estou en proceso de adaptación a marchas forzadas. Poñamos que non só teño unha ducia de polos acaponábeis, senón dous máis de regalo e que para decembro xa terei que empezar a vendelos na feira das vaidades. Poñamos que cada capón dos da ducia consigo vendelos a un prezo razoábel e que aínda me queden os dous de regalo para o conxelador doméstico. Ai que felicidade, xa podo durmir tranquila!