Machote, machote, machote

Aí, Albertiño, aí, que todo o mundo saiba o simpático, marchoso e enrollado que pode chegar a ser un presidente. Claro que si, o cortés non quita o valente: sensíbel cos problemas sociais e as catástrofes naturais, rendido admirador da graza e a beleza –a ver se se che avén, ho, que ti tampouco es manco– posuidor dunha retranca que desafía ás mentes máis preclaras, fino administrador de ideas-forza en supositorios despois dunha cea coma quen ofrece un licor de herbas do da casa, que non fai mal e entra de marabilla. Que si, Alberto, que si, que pau de punta non quebra nunca, iso é sabiduría popular.

Lei da gravidade

Foto de Xebe d´Afrei

–Non sabía que iamos vir hoxe á praia... non veño calzada para meterme na area. Mira!. Enchería os zapatos de area e convertiríanse en lanchas alagadas que tragaría o mar.

–Non te preocupes. Imos facer unha cousa: primeiro vou eu marcando as pasadas na area branda e ti vés detrás: só tes que pisar na area que che deixo dura. Non é complicado. Intentarei dar pasiños curtos.

–Aínda así vou dando saltos. Non ves? A túa bota é pesada e endurece a area que pisa, é certo, mais tamén é pesada e fura nela moi fondo. Teño moitos problemas para non tocar nas beiras de area branda e provocar un alude sobre os meus pés. Teño problemas para cinguirme ás marcas que deixas.

–Concéntrate e non pasará nada diso.

–Ahhh! Chegaches demasiado á beira. Ti non o notas porque tes os pés ben protexidos, pero despois da túa pasada vanse facendo puzas nas que eu non teño máis remedio que pisar. Chof, chof!...Teño os pés mollados.

–Vólvete se queres.

–Mollada e chea de area xa non me queda outra que descalzarme e correr por toda a praia. Cólleme os zapatos!

–Agarda! Onde vas tan lixeira? Non queres que vaia eu diante?

Armadura

Se vou ir ao fosado necesitarei unha armadura, pensei, para que non me atravese a primeira lanza que veña contra min, para non apañar as frechas que buscan un obxectivo –non necesariamente eu, mais tamén–, para evitar o tétanos dos metais suxos. Quero unha armadura lixeira que me permita erguerme axiña cando sexa derribada; esa será a miña vantaxe.

Tomádeme as medidas para facer unha nova armadura, advertinlles, pois non hai nas armerías nada a xeito para min.
Teremos que buscar materiais adecuados, consideraron, pois o duro metal abriría as túas carnes sen encalecer. Cómpre un material duro e ao mesmo tempo dúctil, que se adapte ás formas curvas e cubra a fina pelica como unha casca protectora na que esvare a violencia da guerra.

Morrerás, sentenciaron, es demasiado fráxil –mesmo a túa armadura, velái a tes, o é– e non poderás contar a historia.
Vivirei, retruqueilles, pois irei á batalla para contala despois.

Universalismos e particularismos

Foto de Xebe d´Afrei

Comezar a escribir, despois levantarse. Parar por causa dunha abella enorme que, fóra de estación, aparece de súpeto dentro desta casa, atoutiñando, tropezando, aturdida por bater contra fiestras e limiares. Tal coma min, a abella procura o que lle fai falta e, coma min, ficou presa nun lugar onde a súa vida non se pode cumprir. Podería abrir o frasco de mel no balcón da cociña; porén, o seu proceso de vida, o seu traballo, o seu modo de ser, non serían cumpridos dentro desta casa.

Tal coma a abella, tamén eu teño vido bater contra as galerías de vidro, caendo medio aturdida, erguéndome con esforzo e, arrastrándome, levanto voo de novo, en busca de algo. Xa non sinto a abella e, entón, abandono a porta da casa. Séntome e collo unha edición escolar de segunda man, con anotacións semiborradas, de The German Ideology de Marx que, "por acaso", se atopa encima da mesa.

Direi estas palabra en Europa, mais é nos Estados Unidos da América do Norte que teño andado en busca delas. Cando tiña dez ou once anos, no principio da II Guerra Mundial, escribíame cunha amiga e as cartas levaban o seguinte enderezo:

Adrienne Rich
14 Edgvale Road
Baltimore, Maryland
Estados Unido de América
Continente de América do Norte
Hemisfério Occidental
Terra
Sistema Solar
Universo

Viamos a nosa casa coma un punto minúsculo nunha paisaxe cada vez máis vasta, ou coma o centro de todo a partir do cal os círculos se expandían ata o infinito descoñecido.
É esta cuestión de nos sentirmos no centro que agora me consome as entrañas. Sentírmonos no centro de que?

Adrienne Rich, (1987). Blood, Bread and Poetry: Selected Prose, 1979-1985, Londres, Virago

Metamorfose

Algo raro pasou en ti que me é difícil determinar, pero xa non es a que eras, miña querida. Non, de ningún xeito. Dime se variaches o peiteado ou a alimentación. Iso, a alimentación: do que se come, críase. Dime qué comes, qué pensas, que cousas terríbeis aniñan na túa cabeza ocupando tanto espazo a custa de todo o demais, a custa daquel corpo xeitoso. Mira as túas perniñas, outrora esveltas, hoxe semellan raquíticas. E a túa man, a esquerda ademais, xustamente a esquerda para mosquear máis, parece que vai dar unha losqueada que lle vire a cabeza a quen ouse mirala. Debes ir ao médico, si, sen dúbida, un bo médico que che axude a recobrar o fráxil equilibrio da feminité. Ai, por que, meu deus, por que seredes tan complicadas?

Écriture

Ora ben. Aquí estás sentada no teu escritorio, soa, sen permitir que ninguén máis interfira. Es libre?

Primeiro, despois desta longa empresa, encóntraste a nadar nunha sopa de valores –porque, para estares segura, tiveches que refugar os chamados valores femininos, que non son femininos senón un esquema social, e identificarte con valores masculinos, que non son masculinos, senón a apropiación feita polos homes –ou a atribución aos homes– da totalidade dos valores humanos, misturados cos anti-valores de dominación-violencia-opresión, e cousas do estilo. Nesa mistura, onde está a túa verdadeira identidade?

Segundo, debes, preferentemente, escribir de certa maneira: é dicir, ti sentes que en certas maneiras non es vista ao xeito dunha usurpadora. Novelas. Poesía menor, en cuxo caso en francés serás estigmatizada co epíteto "poetesse": non todo o mundo se pode permitir ese luxo...

Debes tamén escribir sobre certas cousas: casa, nenos, amor. Ata hai ben pouco había en Francia unha chamada littérature féminine.

Se cadra non queres escribir sobre, senón escribir, punto e final. E claro, non queres obedecer a esta orde social. Por iso tendes a rebelarte. Non é doado ser xenuína.

Christine Rochefort, "Are Women Writers Still Monsters?", discurso lido na Universidade de Wisconsin, Madison, en febreiro de 1975.

A superación (necesaria) das ideoloxías

Foto de El Correo Gallego en Google

A dialéctica da dereita e da esquerda está obsoleta e o viño con gasosa xa se vende en tetrabrick. Hoxe, aquí e agora, a superación das ideoloxías chámase Baltarismo. Non lle deamos máis voltas –é inútil resistirse a esta forza de sedución imparábel, inútil negar as evidencias– sumémonos á comparsa!

A ignorancia é atrevida, señor Varela, teña conta

Tan atrevida que un señor cosmopolita, cheo a rebentar de alento wagneriano e soberbia displicente, pode ter a facundia de traducir topónimos como deus lle dá a entender mentres está actuando de representante de todos nós. Así o incomprensíbel, por vernáculo, Sobrado dos Monxes pode dar lugar a un Desván de los Monjes, que vaian vostedes a saber por onde cae, porque no mapa, afortunadamente, aínda non o puxeron.

O señor cosmopolita sabe idiomas, tan necesarios no mundo de hoxe, pero parece que nese loábel proceso de aprendizaxe decidiu esquecer o seu propio, no que, segundo el, aprendeu a falar. Deste xeito pode explicarse que xa non sabe –ou non se lembra– o que é o sobrado. Que mágoa que o cerebro dalgúns teña tan pouco espazo de almacenamento!

Teña coidado, señor Varela, que calquera día pisa un angazo por mal sitio e dálle no medio e medio dos fuciños. Daquela, ai!, daquela si que se lle ha recordar todo!!!

Cita a cegas III

Levaba xa dous meses coas citas a cegas. O balance non podía ser máis desesperanzador: dous señores en idade de que os coidasen, tres vivalavidas e un rapaz cun gran futuro como capullo. A última das citas viñera a ser a gota que colmara o vaso da paciencia de María: o aspirante era nada menos que o marido dunha amiga súa. Bueno, ex-amiga. Moita risa ao principio, moita sorpresa, pero o tío moi animado coa aventura. Tivera que pararlle os pés en seco.
Despois estivera dous días coa desacougante sensación de que a seguían, de que a xente do barrio cuchichaba á conta dela... paranoias. Onte empezara a ir a unha psicóloga a ver se lle axudaba a tranquilizarse. De momento retirara o anuncio e tomaba unha pastilliña para durmir.
"Non hai homes nesta cidade", queixárase a súa mellor amiga cando lle contou o do anuncio, "ti fai o que queiras, pero os bos xa están collidos e o resto non paga a pena". Molestáralle aquela perspectiva mercantilista, falaba coma se estivesen tratando de solares ou vacas nunha feira. Pero, despois de todo, ela tamén caera na mesma lama poñendo un anuncio, publicitando o seu desexo e colocádose na tesitura do comprador esixente que examina a mercancía con ollos críticos. Como lle ía saír ben así? Aínda que estivese diante da persoa apropiada non se decataría. A psicóloga déralle a pista para chegar a esa conclusión: o fin non só non xustifica os medios, senón que uns medios inadecuados poden invalidar calquera probabiblidade de conseguir con éxito o fin que se propoñían.
"Volvamos a empezar facendo as cousas ben, María", dixérase mentres pintaba os beizos mirándose no espello retrovisor, "ti aínda tes moita vida", e sorriu á súa imaxe antes de saír do coche e mergullarse na xornada laboral.