Vostedes desculparán...

... este lapsus de entradas, pero estou pelexándome co mundo e non dou feito. En que vai dar isto? Non o sei e se cadra é o de menos; o importante é non renderse antes de presentar batalla. Despois de todo, pouca xente se decata do difícil que é, ás veces, pisar unha formiguiña.

Rastreando a arquipegada

Foto de Xebe d´Afrei

E eu comparábame aos palimpsestos; saboreaba a ledicia do sabio que, por baixo das escrituras máis recentes, descobre nun mesmo papel un texto moi antigo, infinitamente máis valioso. Cal era este texto oculto? Para lelo, acaso non cumpría, antes de nada, borrar os textos recentes?

A. Gide

Onde estás, eu?

Foto de Xebe d´Afrei

Que pouco me durou aquela emoción de terte, suxeito e ben suxeito entre as miñas mans, eu, materia fluída parida con dor e pensamentos. Agora pregúntome se foi todo unha ilusión miña, un soño, a lembranza dun conto que algunha vez me contaron: "tes que esforzarte e o teu eu emerxerá de ti e darache sentido, voz que retumbe baixo as bóvedas e capacidade de representación". E a min parecíame iso tan lóxico, tan absolutamente luz, que me volvín avelaíña e dei voltas e voltas arredor, toupeneando. Voltas e voltas que me emborracharon de logos: pensei e escribín e estaba disposta a asaltar as tribunas baixo as bóvedas a peito nu.

Estaba disposta, pero xa non te atopo, eu, eu, eeeeEEEEEEUUUUUuuuuuu...?

Dama de xeo

Dama do lago? Non. Dama das camelias? Que va! Dama de Elche? Boh-boh! Dama, dama, dama boba? Como que boba? Boba será ...

Dama de noite, dama de compañía? What? Como te atreves? Primeira dama? Quita, quita! Dama de ferro? MMmmmmm... Dama de Shanghai. Nadiña.

Belle dame sans merci, grazas as que ela ten, miña señor, miña dama de xeo.

Sentido práctico

Foto de Xebe d´Afrei

–Non sei se sabes que deixei a S.
–Sorpréndesme.
–Xa ves.
–Aquela noite parecía que as estrelas brillaban para vós.
–Aquela noite non quería decatarme de que non tiñamos futuro. Tiven a precaución de pechar todas as voces que mo advertían nun tarro ao baleiro; sen osíxeno esmorecen. Si, foi unha noite fermosa!
–Non sempre se ven estrelas.
–Escoita, non estou nada ben, todo aquilo afectoume moito. Máis do que pensaba, máis do que el estaba disposto a aceptar. Iso non me gustou e, aproveitando que tiña que volver coa terapia, díxenme: agora é o momento.
–Entendín ben? Aproveitando que estabas mal, un pouquiño peor non se notaría?
–Exactamente, total... xa non vía estrelas.

Batalla perdida

Foto de Xebe d´Afrei

Cando recibiu a chamada e escoitou a súa voz extremadamente suave soubo que tiña a batalla perdida: era capaz de falar media hora seguida naquel ton amábel e envolvente facendo un demorado percorrido polos antecedentes, resultantes e consecuentes para pouco a pouco ir picando de aquí e de alí as conclusións inapelábeis, e ás veces facíaa rir e ás veces poñíaa seria, e dáballe á cabeza, pero cando se decidía a protestar xa a marea das súas palabras a arrastrara a algunha praia agradábel e sentía como unha caricia do sol no lombo e logo xa lle dicía que si, si, e el aproveitaba para arrincarlle un gurgullar de risa e rían xuntos e quedaban calados. Dime, dime ti, non eu, cóntame algo, pouco máis hai que contar, pois logo... e recapitulaba, tiña tanta forza que volvía a empezar, resumindo ou ampliando, tanto daba: se posuía o vento que movía palabras, a máquina que lles daba a razón, a capacidade de ocupar a súa mente e selar os seus beizos, o sol que lle quentase as pernas e a marea que a asulagase.

Chupópteros

A pregunta é, que interpretación lle damos ao resucitado tema do vampirismo que inza a literatura e a imaxinería dos produtos culturais dirixidos a adolescentes?
Estamos diante dunha reacción conservadora ante a sexualidade activa das mulleres modernas? Ou temos que interpretalo como expresión de tendencias sexuais sádico-masoquistas para consumo de todos os públicos?

Caricias inquietantes

Xa comentamos como o tema da nova muller emerxente nas fins do século XIX e principio do XX tiña desconcertados e preocupados á inmensa maioría dos varóns, entre eles moitos intelectuais e artistas que arremeteron con furia contra as pretensións de igualdade e independencia que empezaban a soar con forza desde o movemento feminista. E aí están para comprobalo os textos misóxinos de Nietzsche e de Schopenhauer e de Kierkegaard e a preocupación que rondou a Freud durante toda a súa vida: "que quere unha muller?" ou a alarmada advertencia do pintor Gustave Moreau: "L´intrusion sérieuse de la femme dans l´art serait un désordre sans remède".

No fondo, a certeza de que a orde patriarcal estaba definitivamente esborrallando, infundía un temor que se expresa nas artes con imaxes que asocian o feminino ao inhumano e, polo tanto, irracional: muller-animalizada, criatura dominada polos instintos naturais non domesticados pola cultura, ou muller-demo, aliada das forzas malignas do inferno.

A imaxe coa que se ilustra o post foi feita por Fernand Khonpff e titúlase A caricia (ou tamén A esfinxe ou A arte) en 1896 e representa a un Edipo adolescente e de aspecto andróxino e unha rara Esfinxe con aspecto de leopardo. Como sabemos, o xove Edipo –representante do masculino– ten que enfrontarse á temíbel Esfinxe –representante do poder feminino que se opón ás pretensións do heroe– que impide o paso, estrangulándoos no seu opresivo abrazo e devorándoos, a todos os varóns que pretendan traspasar a súa encrucillada e que non adiviñen os seus enigmas. Edipo, de feito, será o primeiro que logre burlar o poder da Esfinxe, precipitando a súa caída.

A asociación destes conceptos: muller-fera devoradora-gardadora de enigmas para os artistas decadentes fin-de-siécle presenta un indubidábel atractivo pois simboliza á perfección todos os fantasmas que os aterrorizaban e á vez os atraían sen remedio: "symbole de la lutte entre le désir de la domination terrestre et celui de l´abandon á la volupté" segundo se comentou na prensa da época acerca do cadro de Fernand Khonpff, como nos informa Erika Bornay en Las hijas de Lilith, Madrid, Ed. Cátedra.