Restos

O mar vai deixando restos en todas as praias. Teño visto xente á rebusca de obxectos armada dun detector de metais paseando polas praias. A min un día o azar fixo que a marea me puxera diante dos ollos un anel de ouro moi grande, deses que os homes adoitaban poñer no mimiño. Aínda estoutro día, durante o discurso de noiteboa, vin que o rei gastaba un de pedra azul. Gardeino uns anos nunha caixa de mistos baleira ata que un día picoume un bicho e funo empeñar. Déronme 5.000 pesetucas das de aquela. Moito non era, pero, que raio!, pouco traballo me levou apañalas.
O curioso foi que, malia non importarme nada o obxecto, era feo e sen significado ningún para min, sentín un certo sentimento de humillación no feito de empeñalo, de agardar a que o vello de zapatillas collese o anel para examinalo, adaptase a lupa no ollo, o puxese baixo a luz dun flexo e, finalmente, me mirase, xa sen lupa, para declarar que o anel José y Mary 1967, a pesar do seu volume, do seu peso e do granate apagado que o adornaba só me ía reportar 5.000 pesetucas.
Como non estaba disposta a repetir a experiencia e quería irme canto antes de alí extendín a man e collín o billete. Saín aliviada do reducto do avaro e sentindo xa a necesidade de desfacerme canto antes daqueles cartos sobados que me daban noxo do de verdade.

A clave é a resistencia

Acábase o ano. Algúns chegamos case sen folgos. Despois destes días virán outros cos seus retos e os seus desafíos. A vida é unha carreira de fondo e a meta é seguir correndo. Por iso é bon parármonos a pensar de cando en vez. Agora, por exemplo. É indispensábel para resistir hoxe e tamén mañá. Resistir na coherencia, como nos desexaba Torredebabel, na propia coherencia do camiño que nos leva cara onde queremos ir. Como dicía o outro: "estamos en guerra pero hai que reflexionar".

Tempus fugit

Ao calendario só lle queda unha folla medio esborranchada. A noite máis longa do ano está aquí e, a partir deste punto, o tempo, que non ten paraxe, empezará a comerlle estrelas á noite.
Auga nun cesto
Contamos días, como contamos os exames que faltan por correxir ou agrupamos anos en sexenios, e alegrámonos de que falte menos, de recoñecer as citas dos libros que lemos, de...
Ultimamente véñome dando conta de que o tempo pasa tamén en forma de post.

Escrita mecánica

Dizque Samuel Solleiro practica a escrita mecánica e eu engadiría que non fai falta que o xure e que a min xa mo parecía:
"Non é moi diferente de cando fago a lista da compra; coa folla en branco, o meu non é un problema de medo, senón de preguiza e desorganización". ( Salgado, Daniel "Arredor dunha obsesión" en Luces, EL PAÍS, 14/12/2007).
Estamos desexando, eu e outros, ler a súa lista da compra; seguro que lla publican.

Paté gatuno

Á miña delicada e vetusta gatiña permítolle todos os caprichos desde a súa operación de cancro de mama, hai xa case un ano. Solidariedade feminina, supoño. Ela sábeo -évos máis lista...- e aprovéitase. Agora afeccionóuseme ao paté gatuno, ou se preferides paté de chat, ao mesmo tempo que aos mimos en français. Eu, como sei idiomas a esgalla e teño uns aforriños, cúmprolle todos os gustos, gañando ela, en calidade de vida, e eu, en refinación mondaine. Este repentino cambio nos costumes da casa fai que ás veces, debido á miña natural falta de previsión nos mil e un deberes cotiás, quede sen reservas alimenticias con que satisfacer o voraz apetito da reine da casa e esta situación lémbrame a aquela curmá do meu pai cando confesaba que ao seu derradeiro vástago, xa se sabe que a rixidez materna vai pouco a pouco cedendo, déralle unha vez un potito, por probar, e en desde aquela o neno enviciose de tal forma que xa non lle probaba outra cousa e había que irlle á vila a propósito para a ración diaria. Unha verdadeira complicación tendo en conta o cómodo que era esmagar un pouco do caldo familiar. Por certo, e non sei se vén a conto ou non, veume á cabeza que tamén a este derradeiro greliño da curmá do meu pai falóuselle en castelán, para completar a crianza refinada.
Pois o caso é que eu hoxe fun comprar paté de chat, contenta por terme acordado xusto cando acabou a derradeira latiña.
-Tedes paté de gato?
-Temos paté para gato, pero se queres podemos coller un gato e convertilo en paté.
-Juá, Juá, non era mala idea. Pero este é de can!
-Siiii, pon o debuxo do can pero vale tamén para gato, de feito o meu está encantado con el.
Os comerciantes desta vila son o demo. Que facer? Arriscarme á mirada de desprezo da reine ou á súa mirada de fame? Intentalo, se cadra ocultándolle a cara de can e as letras...
Onde aprendería a ler a condanada?

Vindo de parte da Isabela...

... non imos dicir que non. Cinco películas -5- OK. En que idioma escribo o título? Os galegos somos medio subnormais para isto dos títulos por aquilo da teta obrigatoria en cultura castelá e eu voume atrever, voume liberar da merda diglósica, coma quen que somos normais e xa nos entendemos entre nós, para canto máis por aí fóra (poñamos por caso Portugal).

Sempre me lembro de O home da peluqueira por aquela escena infinda en que o home, sentado na cadeira diante do espello da peluquería, espera embelesado mentres ela lle pasa os dedos suavemente entre o pelo lavándollo, cortándollo, peiteándoo, e decide quedar toda a vida prendido naquela estancia mirandoa como fai o seu traballo nas cabezas dos demais. Estar alí de macón, como diría a miña avoa, é o mellor que se lle pasa pola cabeza. A peluquería e a peluqueira son xustamente o paraíso daquel home e el sabe recoñecelo ao instante.

E xa que estamos na peluquería, imos falar deste gris peluqueiro de O home que nunca estivo alí, ao que os irmáns Cohen poñen en apuros, pero nin así logran despeitear. Tremenda película, amigas e amigos: paródica, aceda, estéticamente impecábel, interpretacións impresionantes... que máis podo dicir? Ah! a escena na que a doce e virxinal Scarlett lle propón unha mamada vulgaris ao gris peluqueiro deixoume sen palabras.

Cambiemos de terzo, e vaiamos experimentar co enigmático oriente: Akiro Kurosawa!!! É difícil escoller entre tantas marabillas como fixo este home, pero vou propoñer Os sete samurais, esa xoia onde o Oriente se me fai tan próximo coma a miña aldea de sempre: o día da sementeira é unha das cousas máis fermosas que teño visto no cine. Como vedes vaime a épica do traballo (gusto que debín herdar da miña nai).

E xa que nos poñemos así, imos de paseo polas antiguallas xeniais. Lembrades O maquinista da Xeneral? O antiheroe hiperactivo e hipocondríaco, moderno ata nos arrebatos misóxinos.

Que nos queda na recámara? Imos tirar un pouco para a casa tamén e falar de Mar adentro, unha película sen grandes alardes pero na miña opinión ben narrada e ben interpretada. Teño que dicir que non podía parar de chorar?

As tripas do amor

Foto de X.B. Arias

X.B. colleu un colchón, quitoulle a pelica e desapegou as entreteas deixándolle as tripas ao aire. Impúdica visión.
X.B. aínda non ben contento decidiu doar á ciencia recicladora as teas e entreteas sabias de suor e fluídos seguramente compartidos. Ficou moito tempo mirando para as tripas e mesmo lles fixo fotografías desde varias perspectivas.
Un día dixo X.B. mira aí tes para faceres un post. A arte de X.B. descargara electricidade nas tripas e púxolles nome, As tripas do amor.
Aos artistas agora dáselles por viviseccionar o amor polas tripas, tremenda metonimia!

A sede da sombra

Foto de X.B. Arias

Co poder metafórico do título en comuñón coa imaxe penso que non debo engadir máis nada: á vosa saúde!

Descubertas

Hai uns días pasou por aquí un misterioso personaxe, puxo un comentario discreto e marchou. Deixou, claro tarxeta de visita e eu devolvinlle o cumprido en canto puiden. Aquí vos deixo o enderezo dunha páxina sorprendente:
http://bio-lencia.blogspot.com/

8 epifanías

Fravernero encárgame divagar sobre 8 momentos da miña existencia con certa relación. Confeso que cando acabei de ler o seu post de 8 momentos felices maldecino ao comprobar que me pasaba a bóla. Porén agora case lle estou agradecida porque me dá a oportunidade de reflexionar sobre eses momentos en que, misteriosamente ves claro algo que antes te confundía, eses momentos raros de lucidez en que unha é quen de atar todos os cabos e cae da burra e esperta, ve a terra desde a outra beira e pensa e eu que non me decatara de nada... momentos epifánicos nos que eu aprendín algo ou vin a luz.

Empecemos polo meu nacemento, un día 8, por certo, e Día das Peras, por se alguén se anima a facerme unha haxiografía, que están de moda. Evidentemente ese día un/unha pon en práctica accións básicas: respirar, chorar e mamar, pero non se trata diso. Falo do meu nacemento porque estou convencida de que se me veu repetindo en soños durante anos de maneira obsesiva: ter que atravesar un longo e tortuoso tunel, unha máquina que me engolía, latidos marcando o compás, ansiedade e logo un momento de paz simbolizado na compañía agarimosa dunha nena e dunhas mulleres sentadas no murallón da estrada. A luz.

O descubrimento narcotizante da lectura foi outra experiencia epifánica: un día, xa de rapaciña, a miña avoa deixoume ao coidado do caldo. Lembro ben que o lema era non deixar morrer o lume. Marabilloso, toda a mañá soa á calor da cociña de leña cun libro, coa única obriga de botar unha acha de cando en vez. Pouco tempo despois, aínda que en realidade pasaran ben dúas horas, a miña avoa volvía, a cociña estaba case ao roxo vivo e o caldo... e eu, nin me dera conta. O libro era dos bos, é certo, da Pardo Bazán, creo.

O terceiro momento epifánico que paga a pena lembrar foi cando descubrín que a propiedade asociativa e a propiedade conmutativa das clases de matemáticas da miña infancia, que tanto me fixeron sufrir, eran o eixo sintagmático e o eixo paradigmático de Ferdinand de Saussure. Grandísimo Ferdinand, ti si que te explicabas!

O meu cuarto descubrimento epifánico non foi o amor, senón descubrir que aquel home do que eu estaba tan enamorada estaba reducíndome á nada, someténdome cada vez máis ás súas esixencias caprichosas e involucrándome en todos os seus fracasos. Lembro que cando subín a aquel autobús souben que non quería volvelo a ver nunca máis. E así foi. Desde entón teño claro que debo seguir o meu propio camiño e que algúns animais da selva poden ser moi, pero que moi destrutivos e perigosos.

A quinta epifanía foi a lingua, tal como Adrián Solovio, sen chegar a ser tan serodio. Foi o reencontro espiritual cos meus sinxelos e visionarios predecesores.

A sexta foi un auténtico asalto a man armada: a tenrura apoderouse de min unha boa tarde nunha carballeira do Carme de Abaixo e obrigoume a considerar seriamente cousas nunca antes tidas en conta. Foi unha epifanía amarela e coa luz do través, como peneirada.

A sétima epifanía foi a maternidade: como animal mamífero e como humana racional e sensitiva, podo afirmar que para min foi unha serie de experiencias incomparábel, tanto pola intensidade como pola calidade. Se o penso, váiseme o leite e non hai máis que dicir.

A oitava epifanía asócioa cunha serie de reflexións en momentos diferentes que me levaron a buscar canles de expresión, un deles este mesmo blog desde o que vos falo, que esparexan estas ganas inauditas que me entraron de sacar todo o que teño dentro: lembranzas, pensamentos, ensoñacións, críticas malignas, comentarios de aparencia tranquila e fondo turbo.
E la nave va!

Defuntiños

Foto X.B. Arias

-Que fas aquí? Non estabas morto?
-Estou morto. Vinte ver.
-Isto é o máximo! Ben sabes que eu nunca crin nestas trangalladas, son materialista e atea.
-É o fatum étnico, pensabas que te ías librar?
-E inda por riba hoxe, esta noite. Parece de folleto turístico, de relato de literatura galega traducíbel para o castelán.
-É o que hai.
-Nin a miña avoa cría na Santa Compaña. Un día tropezou con ela no carreiro e foi correndo á casa a buscar un candil para ver ben como era.
-E como era?
-Era un borracho. Tropezara nun borracho, non na Santa Compaña.
-Eran os tempos en que a pantasma do comunismo asolaba Europa. Fixo moito mal ás tradicións. Os mortos aborrecemos a luz e os taquígrafos.
-Coma todos os mentireiros.
-A túa avoa falaba co defunto do teu avó. Sabíalo?
-Algunha vez téñoa cachado.
-Pois logo? Non vas poder ti falar comigo. Aínda has querer meter o dedo na chaga.
-Non, por favor.
-Tócame, veña.
-Tócote.
-Quita a roupa, muller, faime tanta falta a calor...
-Abrázote.
-Sentes o sangue bulir debaixo da pel?
-Sinto a calidez do desexo.
-Non esquezas que estou morto.
-E daquela?
-É a túa calor e o teu desexo. Vin buscar un pouco, sempre che adiviñei ese lume.
-Sempre fomos coma irmáns.
-Case sempre.
-Lembras cando durmimos xuntos?
-Tristán e Isolda co espadón de por medio. Só pensalo dáme a risa e os mortos non podemos rir, non temos calor dabondo.
-Nin co meu?
-Non chega. Xa estou notando a falta outra vez, vou desaparecer. Adeus.
-Agarda, cando volves?
-Nunca se sabe, o tempo dos vivos non rexe para os mortos. Ti sígueme tendo presente.

Eue...

Sempre preferín a épica da Asamblea á cativa eficacia do petit comité, malia que xa comprendín que as cociñas do sistema-de calquera sistema- estaban xustamente nos pequenos grupúsculos de longos tentáculos e a Asamblea non era máis que unha nostálxica posta en escena, perfectamente prescindíbel.

To be or not to be, Xurxo, that´s the question!

Protexta estase a converter, un mes máis, na miña revista de referencia tanto á hora do almorzo coma á da merenda. A deste mes achéganos á metaliteratura de Xurxo Borrazás, un escritor xa moi ben colocado como para que se lle presente o ineludíbel dilema ao que se enfrontan os escritores galegos cando lles chega a hora de ser traducidos ao castelán. Polo momento parece que xa ten as cousas claras de abondo, como nos advirte na portada da revista, "Eu non fago literatura galega, fago textos de Xurxo Borrazás". Sigamos lendo, que a cousa parece que promete...
Efectivamente a Xurxo Borrazás acaban de publicarlle a súa novela Ser ou non, de título metafísico e hamletiano, en castelán co título La aldea perdida, de título máis exótico e macondiano. Bah, un caprichito do tradutor ou do editor, non imos poñer pegas por esta pataca minuta, xa sabemos o que lles gusta o tema máxico-galaico aos de Madrí, e se non que lle pregunten a Rivas. Queredes tufo máxico?, pois tomádeo, algo máis? Si, Xurxo, si, tamén che mandaron quitar unha parte da novela Ser ou non, precisamente aquela onde ser ou non era a cuestión, porque iso aló en Madrí, psss, non lles ía dicir moito, e vas ti e tamén o quitaches, e inda por riba intentas xustificalo da maneira máis pataqueira que se che ocorreu.

"O editor díxome que lle gustaba a novela, pero que estaría mellor sen esa parte na que reproduzo o debate do xurado dun premio literario. O resto está igual, co premio e todo, pero o debate non. En realidade fora algo que eu metera aí de últimas, porque me dixeran en Galaxia que a novela era moi abafante, que precisaba algo de aire, e a min paréceme que talvez con ese debate a esponxaba un pouco. Quedara chocalleiro, nada fino, a verdade, así que cando o editor de Caballo de Troya me propuxo quitalo dixen que si decontado. É a idea orixinal, a montaxe do director que din nas películas [ri]."

A estas alturas xa estou totalmente confusa, o debate que esponxaba un texto abafante para os pailáns que o lemos en galego resulta chocalleiro e nada fino en castelán. E o escritor -o director que din nas películas- aparte de non ter criterio ningún, o pobre, bótalle a culpa a Galaxia (os de Caballo de Troya xa se ve que teñen mellor gusto).

Non vou xulgar, non non, que ao mellor mañá me dan un pastón por traducirme o blogue ao castelán, algo así como Nubecillas evanescentes e non vou dicir que non. Eu aí estou totalmente con Xurxo:

""Eu non son político, e non sei como facelo, pero pensemos en grande, pensemos que unha tradución ao castelán pode facer que lean as túas obras en Francia ou en Inglaterra máis facilmente que se estivesen en galego."

Xurxo xa sabe inglés, non vai ter problema alí, pero, por se chega a triunfar en Francia voume atrever a axudarlle coa conxugación dalgúns verbos: je suis épatant, tu es épatant, il ou elle est épatant, nous somes...

Admirada Lupe:

Eu tamén che quero escribir unha carta. Unha carta simple, porque te imaxino pouco amiga das reviravoltas retóricas e alérxica ás adulacións. Eu admírote. Tremín cando lin Fisteus era un mundo. Alucinei cando me prestaron Os teus dedos na miña braga con regra e hoxe, cando pasaba as follas de Protexta e atopei a túa Carta a Robert Walser, tiven a confirmación: tes todas as cordas para ser a Rosalía da Galicia de hoxe. A forza do becerro, a formación rigorosa e mesmo a inxenuidade para ver xusto o que hai que ver por baixo de tanta farafullada. Porque para chegar á verdade hai que ser tremendamente inxenua, tremendamente pura. E, como di un vello amigo meu, quen o queira ver que o vexa.

Vede o que escribiu Lupe para Robert Walser:

En Vida de poeta escribes "un discurso a un botón" e "un discurso a unha estufa". Eu escribín "unha carta a un supermercado". Envíocha con todo o meu amor, con toda a miña enerxía...
"Carta a un supermercado"
Querido supermercado Dia.
Gústame
facer a compra.
Comprar aceite,
compresas e iogures.
(...)
Non quero ser famosa como Ana Kiro.
Querido supermercado, es un lugar tan poético, tan íntimo...

"Cando ti me abrazas
non teño frío".

Querida Lupe, cando te leo non teño frío.

Anuncios hipermodernos

Xa sei por que o anuncio do Gadis ten tanto éxito: é hipermoderno, coma ti e coma min, coma a súa nai e o colega aquel que se felicitaba de que por fin nos vía, aos galegos, retratados tal como eramos "sen chorradas políticas".Efectivamente, a mensaxe, é unha coidadosa mistura de tópicos como o relativismo consustancial ao galego, a chuvia, a comida, as festas... é hedonista, relativista e frívolo ao mesmo tempo, xusto as cualidades coas que Lipovetsky define o ser hipermoderno.
E a morriña logo? Tamén, claro, pero polo ben que se vive en Galicia, calidade de vida que se di por aí, xa non é estar por estar, é estar coa barriga ben chea.
Lonxe, ben lonxe daqueles versos de Cabanillas, o poeta da saudade:

Lévame, meu carro, leva
pola meiga terra nosa
que a miña alma saudosa
lonxe dela non se afai.

Lévame por onde se escoite
a fala doce e sentida,
antre bicos deprendida
no colo da miña nai.

Lonxe, máis lonxe dos esencialismos que se recollen, un por un e ordenadamente expostos, en Sempre en Galiza, a biblia do galeguismo.
Estache a cousa para biblias...

Hipermodernidades

Duane Hanson, 1969, Señora de supermercado (Fibra de vidro pintada, poliester e roupas, carriño de superrmercado con embalaxe de produtos)

Si Narciso está tan inquieto es también porque ningún discurso teórico puede ya tranquilizarle. Consume espíritu frenéticamente, pero no por eso parece más sereno. La era del hiperconsumo y de la hipermodernidad ha sellado el declive de las grandes estructuras tradicionales de sentido y su recuperación por la lógica de la moda y del consumo. Al igual que los objetos y la cultura de masas, los discursos ideológicos han quedado atrapados por la lógica de la moda, a pesar de que siempre han funcionado según la lógica de la trascendencia y de la eternidad y dentro del culto al sacrificio y la abnegación. (...) El entusiasmo ha reemplazado a la fe; el sentido frívolo a la intransigencia del discurso sistemático; la relajación al extremismo. En pocas palabras, "Nos hemos embarcado en un interminable proceso de desacralización y de insustancialización de la razón que define el reino de la moda plena. Así mueren los dioses: no en la desmoralización nihilista de Occidente y en la angustia de la vacuidad de los valores, sino en las sacudidas de la razón".

Lipovetsky, Gilles e Charles Sébastien, (2006[2004]), Los tiempos hipermodernos, Ed. Anagrama

Traballiños pendentes

Todos os días vou á auga a esta fonte. Todos os días, mentres se enche o porrón, quedo mirando o frontispicio. O xugo e as frechas, 1958. Intenteino pola vía civilizada: moción ao pleno do concello (de maioría socialista ao tempo). Nada. Evasivas tipo "se estivo aí tanto tempo tamén pode estar outro tanto máis". Poida que sexa a hora da vía máis simple. Que tal manexará A.B. a mandarria? Ou será máis partidaria de pintar as frechas de rosa e o xugo de lila?
Acéptase calquera proposta creativa para unha intervención urxente.

Outra vaca no maínzo!

Rajoy quere que o himno de España teña letra e que fale da monarquía. Eu non entendo nada, non tiña letra xa? Era algo así como:
Chinda, chinda....

A memoria que non queremos perder

A denuncia que presentaron os descendentes do alcalde franquista Manuel Gutiérrez Torres contra o historiador Dionisio Pereira foi desestimada pola fiscalía, segundo leo en Vieiros, para quen as pescudas son lexítimas e non atentan contra a súa honra. Haberá que agardar polo que decide a xuíza, mais polo momento así están as cousas.
Desde aquí quero manifestar o meu apoio a todos estes historiadores valentes que foron quen de enfrontarse contra o muro de silencio e medo que se foi facendo durante os anos da ditadura e mais os que viñeron despois. Os vellos sabiano todo, viron cos seus propios ollos o que os papeis oficiais ocultaban ou contaban enganosamente, nun mundo perverso onde levar de paseo era fusilar. Non pode haber democracia sobre a humillación de tantos, con mortos en foxas comúns que moitos non queren desenterrar e historias tan reais que aínda doen que non queren ver publicadas.
Pasou, si, pero para que non volva pasar temos que saber.

Enguedellos

Foto de X.B. Arias

Hoxe permitinme o luxazo de deitarme pola tarde co meu último Bourdieu. Lin e lin e... adormecín seguramente con babas. A tarde foi pasando docemente entre imaxes e enguedellos subconscientes dos que só me arrincou unha inoportuna chamada telefónica. Non era ninguén que eu quixera escoitar, non, era que querían venderme un seguro de calquera cousa. Horror! non era quen de desenguedellarme dela, as miñas defensas estaban ao mínimo.
Non haberá seguros para ter dereito a que non te molesten os feirantes na túa casa?

Bourdieu arredor de si

A semana pasada atopei un novo libro de Bourdieu na estantería dunha librería: Autoanálisis de un sociólogo. O libro vén sendo unha explicación de si mesmo e do seu traballo onde intenta explicar as razóns que o levaron a decantarse pola socioloxía, ao tempo unha disciplina de terceira categoría, cando podería (en principio, logo xa comprenderemos que non) adicarse e brillar no ámbito da filosofía, a disciplina raíña do sistema escolar francés, e mirarse no espello dun Sartre, por exemplo.
O libro cautivoume desde o primeiro momento (dígovos que a foto da portada remexeume as entrañas, como quedou patente no anterior post) a maneira en que nos conta de que familia vén, a súa durísima experiencia nos sucesivos internados, o acceso, pola porta dos desherdados, ás máis prestixiosas institucións educativas da Francia dos anos 40, a relación ambigua que sempre lle produciu o sistema escolar, de pertenza e repulsa ao mesmo tempo, e, sobre todo, a feliz intuición de que para explicar o mundo social tiña que facer primeiro unha viaxe de volta á súa propia orixe, o seu Bearne natal, un esforzo por obxectivar o seu propio mundo que lle dará as claves para chegar, por exemplo, á noción de habitus ou das estratexias sociais:
"La transformación de mi visión del mundo, que ha ido pareja con mi paso de la filosofía a la sociología, y de la que mi vivencia argelina representa, sin duda, el momento crítico, no es, ya lo he dicho fácil de describir, sin duda porque se compone de la acumulación insensible de los cambios que paulatinamente me han sido impuestos por las experiencias de la vida o que he llevado a cabo a costa de toda una labor sobre mi mismo, inseparable de la labor que estaba efectuando sobre el mundo social. Para dar una idea aproximada de este aprendizaje, que he descrito a menudo como una iniciación (...) me gustaría volver sobre la investigación que llevé a cabo , en paralelo con la que estaba realizando en el mismo momento en Argelia, a propósito del celibato de los primogénitos en el Bearne, (...). Tal vez no esté del todo fuera de lugar considerar como una especie de Bildungsroman intelectual la historia de esta investigación, que, centrándose en los sufrimientos y los dramas que van unidos a las relaciones entre los sexos en la sociedad campesina, (...), constituyó la ocasión y fue el operador de una auténtica converrsión. (...)
Pero, prueba de que el trayecto heurístico tambien tiene algo de recorrido iniciático, a través de la inmersión total y de la dicha del reencuentro que lo acompaña, es que se lleva a cabo una reconciliación con cosas y personas de las que el ingreso en otra vida me había insensiblemente alejado y que la postura etnográfica obliga naturalmente a respetar: los amigos de la infancia, los padres, su comportamiento, sus hábitos, sus rutinas, su acento. Toda una parte de mi mismo es lo que se me devuelve, aquella misma que hacía que les tuviera afecto y que alejaba de ellos, porque sólo podía negarla en mi renegando de ellos, sumido en la vergüenza de ellos y de mi mismo. La vuelta a los orígenes va pareja con una vuelta, pero controlada, de lo reprimido."
Dicídeme se non vos resulta familiar toda esta reflexión.

Coincidencias

Pierre Bourdieu parécese asombrosamente ao meu avó especialmente nos ollos, pero tamén na boca, no nariz, no pelo e ata nas engurras de expresión. Asegúrovolo, só lle falta a boina. Máis coincidencias: teño entendido que Bourdieu era un home falangueiro e especialmente accesíbel que nunca acabou de perder as súas trazas de campesiño, coma o meu avó quen, por outra parte nunca deixou de selo. Bourdieu revolucionou o campo intelectual de la France nos anos sesenta, setenta e ata que a morte o levou; meu avó tamén revolucionou o campo agricola-gandeiro con innovacións que deixaban aos veciños coa boca aberta e suscitaban burlas e desconfianza no seu campo.
Poderían ser irmáns ou curmáns e beber unha copa de guinda despois de matar o porco, e se cadra remotamente...

Memoria da fame

Estoutro día fun á presentación do último libro do estudoso eumés Xosé Paz Fernández, Xebras do Eume. Neste, coma nos dous anteriores, se ben con menor ambición, recóllese a memoria musical de Pontedeume através da prensa local, fotografías, partituras, letras recuperadas... Foi moi emocionante ver ao nutrido auditorio facerse un e cantar as melodías de sempre, as que os identifican sen lugar a dúbidas como parte dun colectivo.
De entre elas escollín unha que nos lembra con incríbel contundencia a fame que se pasou na posguerra. Ten a forza machacona dun himno, pero, en vez de armas e loita fera ofrece como alternativa o humor negro dunha cantiga burlesca. É o anti No-Do.
Paréceme que é raro que se conserve esta cantiga porque da fame todo o mundo arrenega e a ninguén lle gusta lembrarse dela. Á miña avoa paterna non lle parecía nada ben que o meu pai mentara a fame e a pobreza daqueles anos e nunca se mostrou disposta a recoñecer que, efectivamente, ela e a súa familia, coma a maioría, pasaran fame e frío e necesidades na longa posguerra.

Alegre mocidade

O outro día remexendo nos caixóns da vella cómoda topeime con esta preciosa imaxe. Nela está a miña avoa, no centro e abaixo, na leda compaña das súas amigas de xuventude. Non ten data, pero pódese deducir que foi nos anos felices da súa primeira mocidade antes do 36. Logo para ela, como para tanta xente, a vida cambiou dramaticamente. No momento que recolle a foto vémolas formando unha simpática composición escénica onde nos amosan a harmonía que reinaba no grupo, procurando entre elas o contacto corporal e o equilibrio máis ou menos simétrico. Dúas gardan loito e dúas locen as súas mellores galas á moda: vestidos vaporosos con godés na saia, lazada no peito, combinacións de dúas teas e mangas "abullonadas", peiteados á garçon da miña avoa e da compañeira da dereita fronte a moño baixo das outras dúas, zapatos de salón... as zocas escondidas nunha silveira, seguro. Polo corte de pelo tivo que ir refuxiarse á casa da madriña para evitar que a nai a cotease, eran audacias que costaban caro. Anos despois, que tristes paradoxos, quixeron raparlle o pelo, á maneira de estigma visíbel e humillante.
Pero que pensa niso agora? Témolas listas e radiantes para causar sensación no baile: "eu sempre fun así, non era moi guapa, pero era simpática e tiña moitos amigos, armaba cada unha..." tenme dito. Simpática era, dou fe, e guapa? a min nesta foto paréceme guapísima. Casou xa moza callada despois da guerra, nun día de San Andrés, vestida de azul marino. Ao outro día caeulle un dente, "aínda bon foi que me deu tempo a casar!", dicía ela con aquela retranca que te podía facer mexar de risa.

Íntimas ruínas

As ruínas sempre me deron moito que ver. Cada unha ten a súa propia lóxica da decadencia e o abandono: as fendas nas paredes, a vexetación invasiva, a podremia das madeiras, a falta de cristais ou tellas... e un día, por fin esbandállase todo e mostra sen recato a intimidade dos derradeiros habitantes. Isto que vedes é o resultado sobrecolledor.

Visita anunciada

Deseño de X.B. Arias

Xa me sinto apreixada polo outono que se achega

Escenas da vida doméstica

ODEUSA: Pensa un país.
TÍO PEPIN: Xa está.
ODEUSA: Está no hemisferio norte ou no hemisferio sur?
TÍO PEPIN: No hemisferio norte,
ODEUSA: Ten mar?
TÍO PEPIN: Ten.
ODEUSA: É máis ben grande ou máis ben pequeno?
TÍO PEPIN: Máis ben pequeno.
ODEUSA: Foi socio-fundador da OTAN?
TÍO PEPIN: Non tal.
ODEUSA: Foi satélite da URRS?
TÍO PEPIN: Algo máis ca satélite.
ODEUSA: É unha república báltica?
TÍO PEPIN: Será.
ODEUSA: (moi excitado) É Lituania.
TÍO PEPIN: (sobrado) Non.
ODEUSA: É Letonia.
TÍO PEPIN: Non.
ODEUSA: Estonia, pois.
TÍO PEPIN: (con cara de sádico triunfante) N0n.
ODEUSA: Cabrón, vouche...
SUROESTE: A cearrrrr!!!
TÍO PEPIN: Ti primeiro.
ODEUSA: De ningunha maneira, ti primeiro.
TÍO PEPIN: Non, ti.
ODEUSA: Pónteme diante agora mesmo.
TÍO PEPIN: Non me fío un pelo.
ODEUSA: Nin eu.
SUROESTE: Estou agardando, vides ou non?
TÍO PEPIN: Os dous ao tempo.
ODEUSA: Vale.
(os dous míranse de esguello e reghañan os dentes)
TÍO PEPIN: Unha, dúas e...
SUROESTE: (radiante cunha tarteira fumeante nas mans) Tres!

Carta aberta dun admirador

Nos meus case dous anos de bloguismo teño colleitado comentarios animosos, sorprendidos, laudatorios e, por suposto tamén, reprobadores e despreciativos. É normal, na blogosfera pásame máis ou menos coma na vida e así hai que me adora e que non me soporta e eu non fago nada (estou convencida que aínda que quixera non poodería facer moito) por evitar nin unha cousa nin outra.
Todo isto viña a conto por unha carta que recibín hai un par de días dun autonomeado rendido admirador na que se fai unha curiosa análise dalgúns dos meus post máis polémicos para logo aventurarse nunha reconstrución aproximada da miña suposta personalidade. Atrévome a reproducir aquí algúns dos comentarios que máis me chamaron a atención, xa saben os lectores da miña paixón polo comentario de texto, co ánimo de confrontar a percepción que cada un dos habituais deste humilde espazo teñen dos temas que se tocan e da propia marcha do blog.
"Porque, que é en definitiva Nubosidade variábel? Non é un blog literario, nin político, nin de actualidade cultural -escasamente os acontecementos de actualidade atopan eco nestas páxinas- nin un diario persoal (...) e con todo aquí aparecen en segundo plano todos estes aspectos do noso país, Galicia. É esa é, estimada Suroeste, ó meu ver a clave que anima esta páxina súa: a inequívoca mirada galega sobre todo o que nos é familiar, ese "aquel non sei eu" irónico finamente destrutivo, esa acidez de veludo (tamén tan familiar) que nos seus escritos aparece pegado na palabra máis inocente. (...) Isto, que polo que vexo nos comentarios que lle vai deixando a súa fiel parroquia, pasa facilmente desapercibido, é o que me ten cautivado á súa Nubosidade variábel".

O sistema de Teresa Moure

Leo con interese a entrevista que lle fan a Teresa Moure no suplemento de libros "Protexta" da revista "Tempos Novos". Ela non cre no sistema literario. "Non creo en ningún sistema literario. As persoas escriben soas, cada unha na súa casa, ao seu aire, coas súas influencias... (...) xente que cre na literatura feita dunha forma e xente e persoas que cren cousas completamente distintas. Como podemos definir iso como un sistema? (...)".
Eu compréndoa, debe sentirse tan arriba con tanto éxito, a premio por obra, toque o xénero que toque, que non lle queda outra que ver as cousas desde a estratosfera e entón pode permitirse dicir cousas coma esta : " É que me sorprende que empregues esa expresión creada polos profesores de Teoría da Literatura e polos criticos literarios para prepetuarse a si mesmos e dicir que tamén forman parte do modelo. Un sistema por definición é un conxunto onde os elementos teñen relacións entre si. Se non, non hai sistema. E por mínimamente marxista que sexas necesitas esas relacións. Pero que relación gardan os elementos desa cousa chamada sistema literario galego? Non hai redes comúns, non hai lugares de encontro..."
Máis adiante aínda ten valor para esta  sentencia incendiaria: "Eu cando falo de literatura só me refiro á arte. A institución non me interesa. Á institución hai que darlle unha patada no cu, guindarlle unha granada e procurar que a granada lle dea. (...)"
Eu non entendo nada. E por riba tendo en conta que Teresa Moure é funcionaria dunha potente e prestixiosa institución á que se agarra sen rubor. Por que logo vai sen vacilar a recoller un premio despois do outro? É unha concesión á institución ou o dos premios e o da arte son cousas á parte que non teñen nada que ver? Por que se presta ás grandes promocións publicitarias que se fan coa súa obra, se ela no que de verdade acredita é no "boca a boca" como di noutra parte da entrevista?
E o que máis me fastidia é que: "Lamentablemente para Manolo Bragado nunca penso en Manolo Bragado nin na editorial."
Manolo, se estás por aí, pasa desta soberbia e fíxate en min, que entendo mellor o que é un sistema literario, porque habelo...haino!!!

Dispersión II

Cae un sol de xustiza na Terra do Viño e xa son máis das sete da tarde, aínda que en realidade o tempo derreteuse no asfalto.
Un can pampea no medio e medio da estrada feito unha rosca. Cando pasa érguese con preguiza, dá unha volta arredor de min e de si mesmo e vólvese deitar coma dicíndome que non pagaba a pena levantar o cu por min.
Doume conta de que a estrada empeza e remata nel.
Alá adiante veñen tres (ou catro) mulleres, todas elas na feliz idade da xubilación, con roupa de garda e loito rigoroso, en animada conversación. Debeu acabar xa o cabodano e decidiron non quedar á novena.
-Meu aghudo!!- berra unha- e estabas aí, meu bonitiño.
O can séntese aludido, recobra a vitalidade, desenróscase e corre en busca das garatuxas que lle ofrecen. Vai para a casa en doce compaña. É o rei.
A estrada coma por arte de maxia volve a traer e levar o can e maila dona con trote lixeiro.

Dispersión

Funme sen colgar o letreiro e andei por aí dun lado ao outro do noso pequeno país, da terra das maciñeiras á do viño, vendo e, sobre todo escoitando. Galicia é Galicia malgré tout.
Destes días de dolce far niente vouvos contar dúas cousas, a primeira delas ocorreu nun lugar calquera da Galicia mindoniense, ao que chamaremos A Terra das Maciñeiras:

Buscando un sitio agradábel para xantar, a estrada levounos a unha aldea onde puidemos aparcar dous coches e estirar unha mantiña á sombra dunha ameixeira. Ao pouco de rematar o xantar chega un home, nunha man unha galleta e noutra un enciño, a botar unha parolada. Foi o que se di unha boa parolada que nos informou da súa vida, da dos seus fillos, das abellas, do porco bravo e das fabas. Logo, sen ningún apuro, seguiu camiño para darlle volta á herba segada case ao pé de nós. Deunos a impresión de que a herba era o seu obxectivo secundario.
Ao pouco, cando xa tiñamos todo recollido, chegou unha muller dándolle o brazo a unha vella velliña.
-Velos? Aí os tes aos picariños. 
A vella ría sen dentes e miraba case sen ver cos seus ollos abrancazados de cataratas nunha expresión de total alegría.
-Os pícaros son cousa boa.- dixo ela sen dubidar.
Naquela aldea os nenos extinguíranse había moitos anos e a velliña só os vía, se acaso, cando tiñan que levala ao médico.
A segunda historia, co voso permiso, queda para mañá.

as pernas das mulleres

Da miña infancia lembro moverme sorteando pernas de mulleres. Eu era moi pequeniña, claro, eu mesmo andaba ás gatiñas entre as pernas delas e tocaba as medias ou a pel suave e non había vez que non sentira a necesidade de mirar para arriba, coma quen busca o sol no medio da fraga. Porque as pernas eran a parte visíbel do corpo misterioso e atraente das mulleres: as pernas de Sara branquiñas coma a neve despois da medias negras cando se dobraba sobre o lavadoiro, as da Tía Josefa por baixo do mandil (e da saia e do refaixo) mentres pelaba unha mazá, pernas abertas e dispostas para acoller os nenos que ían deitar alí a súa cabeciña, -Quen está aí?, -O quiquiriquí!, -Pois vaino buscar e traino aquí; as pernas rexas de Pilarita, co cu apoiado na cociña de ferro de moita conversación e risas, as da miña nai, vistas e non vistas, dobrando roupa e preparadas xa para ir facer outro labor.
Hoxe pregúntome por que os corpos dos homes estaban fóra totalmente deste engado misterioso que tiñan os das mulleres e non eran para nós, os nenos, obxecto de curiosidade nin, polo tanto, de desexo. E se cadra xa o sei.

Sesta

Hoxe é o primeiro día de verán. Calor pegañenta, sopor e sesta. A casa sen ruídos, case. Só ronquidos esporádicos dos maiores recollidos nas súas alcobas. Os nenos teñen moi ben aprendido que non se pode molestar e o reloxio da sala deixa pasar os minutos coma un regueiro de lava.
Só quedo eu esperta. Meu irmán dorme a carón de mamá. Eu coido a vella boneca e sento no repeito da ventá da sala. Desde alí, o tellado dos alprendes despedindo calor fan bailar a paisaxe deserta. Falo moi amodiño coa miña boneca e invento unha historia complicada que fai licuar o regueiro de lava. Un mundo dinámico no baleiro da sesta.
Un descoido, movemento brusco ou airiño inesperado e a boneca escórreme das mans e queda enriba do tellado, exposta ao sol implacábel, lonxe do meu alcance. Unha bafarada de calor golpéame. Estudo a distancia no tellado, a altura da ventá, os ferros desde os que me podo colgar, pero son pequena de máis. Choro. Enxugo as bágoas. Sigo inventando historias que xa non son ledas coma antes porque non as podo guiar como eu quero. Unha cousa apréixame a gorxa e afoga o berro que non pode saír. As agullas do reloxio parecen paralizadas.

Consellos con azucre

Relecturas

Que tal María, estarán os teus pais, díxome ela. Dixo tamén que se seguía nas medras a onde ía chegar.
Acórdame moi ben desta visita e vós igual rosmades, Vamos nena, que importancia terá unha maestra, a ver, que buscas contándonos un conto semellante nin que subira un ministro con bandeiras... pero non é así de fácil explicar que nesto do agarimo existe un punto que nunca se explica, dos desexos e as preferencias hai tamén moito intríngulis e ademais nesta casa non entran persoas deste tipo, a ver se me entendes, ¿como diría eu?, xentes que chaman á nosa porta e nada máis abrir poste a mar de aturdida e rapidamente daste de conta que por que demo se che ocorrería fregar hoxe a cociña que tes aínda a falda vella a ver se non podía avisar a señorita Márgara para que a miña nai estivese vestida de xeito máis decente e rapidamente botas man á baieta e vas limpar o po do comedor porque o comedor está sempre fechado, se non é polos día de Nadal, para que entre ela e todo como digo cunha présa enorme que non dá tempo a nada, abrimos as contras, vaia ho, como ruxen, e as cortinas estarán algo tesas da xiada.
(...)
A miña nai estaba algo chantada, non sabía que conversa seguir e colle unha galleta maría taniscándoa, toda a familia Briz preguntándolle á maestra cos ollos:
-Que queres ti de nós.
A señorita Márgara ten unha voz un si caída, fala coma se regalase algo e tenro coas palabras, tan sinxelamente doce é todo o que ela di.

Xohana Torres, (1970). Adiós María.

Fórmulas universais III

Cando o home que quixo gañar a pesar de todo topou coa muller que quería gañar a pesar de todo, o resultado non podía ser máis espectacular.

Fórmulas universais II

Algúns homes cando necesitan unha enfermeira escollen a dos dentiqueiros máis longos, polo xeral son tamén moi listas.

Fórmulas universais

Hai mulleres que en vez de matar ao pai casan con el e son eternamente fillas.

Deus é bon; o demo non é malo

Ai, país de contrastes o noso! Ao lado do burdo humor gorilofalocrático dos Tonechos, e poida que en ocasións compartindo escenario, o profesor Mandianes Castro cun inmenso sorriso resolve as dúbidas dos televidentes desde o seu "Consultorio antropolóxico" no programa de máis audiencia da TVG, o Luar, cada venres despois de cear entre gaiteiradas e flamencadas.
Nivel, moito nivel é o que temos. Felicito de corazón a quen tivo a idea: o pobo o que necesita é un antropólogo de cabeceira que lle axude a entenderse.

Sal groso

Sorpréndeme que ninguén proteste polo persistente e degradante machismo ao que nos teñen afeitos Os Tonechos no seu show. Poida que teñan moito éxito, que pola súa parodia de tontarráns paletos se lles permita a moitos nenos e nenas velo como algo inócuo, e que no fondo non fan outra cousa que retransmitir con altavoz e en horas privilexiadas para a audiencia a visión máis cruamente machista que impera na sociedade dun xeito tan pouco sutil que máis ben perxudican a ideoloxía que representan mais... aínda así, nunha sociedade que deterrou a Shin Chan por machista ou que lle esixiu a Teté Delgado disculpas por non sei que comentario puntual pouco afortunado, ¿Como é posíbel que soportemos a degradante visión que os Tonechos nos ofrecen das mulleres? ¡De todas as mulleres que aparecen no show ou ben no papel de obxectos sexuais ou ben de vacas-burras!

Imaxinario en revisión

Vivo nunha aldea onde os únicos nenos son os meus fillos. É unha verdadeira lástima que eles non poidan disfrutar daquelas tardes de xogo interminábel que eu tiven de nena. A paisaxe humana e natural empobreceuse moitísimo nestes (poucos ¿) anos: eucaliptos onde antes eran leiras ou prados, silveiróns onde houbo hortas vizosas, estradas que parten pola mitade os camiños de mil anos, casas pechadas, veciños que a penas saen da casa...unha parte importante da nosa cultura esmorece. Seguro que a señorita da Fraga da Pena xa non baila no seu penedo ás primeiras raiolas do verán: a esa hora xa hai moito boreo na autopista.

Dominación lingüística

Foto de X.B. Arias

Ao il pronunciar as derradeiras verbas, a Vella axionllouse, bateu coa fronte no chan en sinal de sumisión absoluta, pormenorizada no Ritual de Comportamento da Caste Recuada. Logo, e de acordo cos mesmos textos, encolleuse sobor do sobrado en actitude fetal, entramentres o Gardián se erguía, axuntaba os talóns, introducía o casco na cabeza esférica e pelada e saudaba cun longo aturuxo sen fin, ondulante coma unha anguía, á mención do Entrelazo Sagro, símbolo e resume da Orde Interminábel.

X.L. Méndez Ferrín, 1974, "Partisán 4", Elipsis e outras sombras.

Post anodino

Outro post sen falar das visicitudes da saga familiar (síntoo Friki-Pepin), do devir histórico ou as inquedanzas culturais. Standby. Repouso. Trafegos vulgares con barullo infantil ao fondo. Cambio de aceite. Parada e fonda. Corenta días no deserto. Nada. Moito.

A estas alturas do ano...,

parafraseando ao poeta, todo cheira a final de curso e eu, se queredes que vos diga a verdade, ando máis queimada cá moto dun hippie.

O Jazz púxoo neste estado

Modelado en arxila de X.B. Arias

Tan gallego como el gallego

http://www.tangallegocomoelgazpacho.blogspot.com/

Quen aprende de quen?

Leo nun dos capítulos de Las pequeñas virtudes de Natalia Ginzburg, El Acantilado 2002 [1962] un anaquiño que reproduzo traducido ao galego:

"Polo que respecta é educación dos fillos coido que non hai que ensinarlles as pequenas virtudes, senón as grandes. Non o aforro, senón a xenerosidade e a indiferencia cara aos cartos; non a prudencia, senón a afouteza e o desprezo polo perigo; non a astucia, senón a franqueza e o amor pola verdade; non a diplomacia, senón o amor ao próximo e a abnegación; non o desexo do éxito, senón o desexo de ser e de saber.
Porén, case sempre facemos o contrario. Apuramos a ensinarlles o respecto ás pequenas virtudes, asentando nelas todo o noso sistema educativo. Deste xeito, eliximos o camiño máis doado, porque as pequenas virtudes, non conteñen ningún perigo material, é máis, protéxennos dos golpes da sorte. (...)"

Estas liñas trouxéronme inmediatamente á memoria un episodio non tan afastado cos meus fillos. Había uns meses que se cambiara o sistema monetario para o do euro e faltaban só uns días para que rematase o prazo de troco de pesetas para euros. Eu, como sempre da misa da unha e media, deixei este incómodo trámite para o final: revisar petos e caixóns, contar moedas e ir ao banco... só faltaban os petos dos nenos, uns simpáticos porquiños de barro, agasallo do tío Xoán. Imaxinei que sería divertido para eles coller os porquiños e escachiflalos contra o chan para ceibaren o seu tintilante bandullo en todas as direccións. "Veña, nenos, imos matar os porquiños que deben ter moitos cartos". Miráronme con cara de horror. Pareceume unha escena cómica e fixen un pouco o pallaso. "Collemos un martelo e...". Botáronse a chorar e rapidamente organizáronse: un agarroume polas pernas berrando e a outra correu a poñer a salvo os porquiños. Desistín. Agardei a que se tranquilizaran os ánimos. Ao outro día expliqueilles con calma o asunto. De alí a dous días. Non houbo maneira. Pasou o prazo. Se volvía a sacar o tema só atopaba miradas hostís. Os porquiños salváronse; as pesetas xa non valen nada. Tampouco valían tanto, ben mirado. Eles, os nenos, si que me deron unha lección de grandes virtudes.

Explosión

A primeira vez foi como un azoute inexplicábel que me asustou, o corpo por un lado e eu sen poder seguirlle o paso, indecisa, querendo parar o que xa non tiña marcha atrás nin adiante porque xurdindo do centro mesmo esparexíase en todas as direccións. Unha explosión que te envolve e te deixa tremando, pequena e vulnerábel.
O pracer e a dor poden facer de ti unha piltrafa e o corpo é quen de impoñer a súa lei.

Vai por Proust!

O principal rasgo do meu carácter?
Isto é como abrir unha porta e chocar cun espello... parezo dura pero rompo con facilidade.

A calidade que prefiro nun home?
A min gústanme os tipos simpáticos e intelixentes, coma ti, meu amor.

A calidade que desexo nunha muller?
As mulleres gústanme moitísimo, sempre que sexan intelixentes e simpáticas.

O que máis aprecio nos meus amigos?
Que me axuden a recompoñer as pezas cando me esboroo. Tampouco teñen que darme a razón, só axudar a poñerme no sitio.

O meu principal defecto?
A miña incapacidade para controlar as emocións: son unha chorona, que lle vou facer.

A miña ocupación preferida?
Encántame ese momento de paz e amor dos mimiños dos nenos antes de adormeceren, e cando están durmidos ler ou vir poñer un post.

O meu soño de dicha?
Ás veces, despois dos mimiños, penso: vou lembrar esta época como a mellor da miña vida cando vaia vella.

Cal sería a miña maior desgraza?
Non me recreo nese tipo de pensamentos, cando morre alguén que quero sinto a desgraza rondando e desexo mantela a raia, que ilusa!

Que quixera ser?
Ser eu co don da palabra e aínda por riba cantar ben.

Onde desexaría vivir?
Miña casiña, meu lar, cantas onciñas de ouro me vals!

A cor que prefiro?
Eu son de meu moi colorida, de pequena xogaba coa caixa dos fíos de cores de bordar da miña nai. Sempre souben como se facían as cores; se queredes pintar a 
casa con cores non estándar, chamádeme que chegarei á vosa cor soñada coa miña arte com
binatoria.

A flor que prefiro?
Isto é coma o das cores, todas!, máis as ventureiras coma Castelao.

O paxaro que prefiro?
As laberquiñas cantan que é moito cantar e teñen un carapucho moi simpático.

Os meus autores preferidos en prosa?
Aquí é onde un ten que dar do de peito, supoño... a min gústame a literatura moi literatura, que me deixe espazo libre para imaxinar. Por iso, en xeral non me gustan os americanos, con notábeis excepcións...enfín non me quero liar vou dicir tres ou catro: Flaubert, Proust, Kafka, Lobo 
Antunes e, por favor, por favor, se non penso noutra cousa...
Ferrín.

Os meus poetas preferidos?
Camõens, Rosalía, Cunqueiro, Ferrín e algún comparatista que outro...

Os meus heroes de ficción?
O abatido rei Artur, no paseo dos grandes fieitos beirado de dalias.

As miñas heroínas de ficción?
A meniña gaiteira de Rosalía.

Os meus compositores preferidos?
Beethoven e Amancio Prada.

Os meus pintores predilectos?
Isto tamén é coma o das cores.

Os meus heroes da vida real?
Os que non se deixan gañar polo desalento.

As miñas heroínas históricas?
Rosalía de Castro é a miña.

Os meus nomes favoritos?
Gústame o teu, mira ti por onde.

Que detesto máis que nada?
os que sempre se andan queixando e non fan nada por mellorar.

Que caracteres históricos desprezo máis?
Os abusos de poder en xeral parécenme deprezábeis.

Que feito militar admiro máis?
A comida de rancho e a maxia de onde comen 100 comen 200.

Que reforma admiro máis?
as que serven para repartir a riqueza.

Que dons naturais quixeras ter?
Co que teño voume apañando, a verdade.

Como me gustaría morrer?
Sen dor, claro, e con sentidiño.

Estado presente do meu espírito?
Agora mesmo síntome con moita ilusión co que estou facendo e o que teño na cabeza.

Feitos que me inspiran máis indulxencia?
Errar é propio do ser humano e cando o burro vai aló, xo burro xo!

O meu lema?
Morrendo e aprendendo.

Agora que acaba, vou entrar en campaña

Mariano Rajoy, o noso paisano, definiuse o outro día como "un señor de provincias educado".
Se o doutor Freud, que en paz descanse, o deitara no diván e lle dera a fumar unha substancia relaxante non había quedar mellor retratado. Moi ben, Mariano, sen complexos, como dicía o patrón Aznar.
Don Mariano, dos Rajoy e dos Brey de toda a vida, con avó republicano e autonomista, vese a si mesmo desde fóra, cos ollos do amo madrileño e fica deste xeito alleado e aqueloutrado. El non é galego, qu´est-que ce être galego?, el é un señor, de provincias. El non fala galego, faltaba massss, el é educado. Só lle falta ter de chacha a Gracita Morales, señoritoooo!!!, e que lle dean a alternativa nas Ventas.
Unha cousa me pregunto, e poida que dúas ou tres, e ao facelo ourízanseme os peliños todos: tamén a este o xubilará o partido en la tierriña cando fracase na corte dos milagres? Acabará apuntándose a un curso de galego en 10 días coma Touriño? Realmente temos o que merecemos ou podía ser peor?

Regressus ad uterum in aeternum

Foto de X.B. Arias

Visións

Traxedia(s) ou da inutilidade dos poetas

Eu son Nastagio degli Onesti camiñando entre os pinos

[supoñamos o pinar da praia de Cabanas, próxima a ponte, próxima -supoñamos- Florencia]

Ela corre desesperadamente, o único xesto posible.

O branco cabalo...

O branco cabalo nada sabe do xinete de bronce e de espada.

E os cans, os grandes cans que se avalanzan.

As cousas acontecen coa súa inapropiada velocidade e Nastagio degli Onesti -que son eu- nada pode.

¿Que valor ten a palabra do poeta?

Non hai palabra nin poema que reteña o asustado corazón no peito

Da fermosa víctima. Os cans devoran sen reparos.

Eu son Xosé Luís Mosquera e levo a culpa incrustada na mirada

E sinto a espada vermella queimando as miñas mans macabras

E lembro entón que un día nun forno estalarán de súpeto os meus ollos

E serei novamente Nastagio degli Onesti no pinar de Cabanas

Asistindo impasible á comisión dunha atroz carnicería.

Entón eu son o oco no peito da doncela

Eu son o corazón desfeito pola rabia

Eu son o can que roe con máis fame

Eu son o cabaleiro (?) que cubre de metal a súa sombra.

As cousas acontecen coa súa inapropiada lentitude

[A aparición inexplicable dun recordo e o big-bang do poema]

Lémbrome entón (eu, Nastagio degli Onesti, ou eu, Xosé Luís Mosquera) do pouco que aínda podo seguir mantendo vivo ou, probablemente, de tanta e tanta ausencia.

O Arno baixa manso dende as Fragas para bater coa ponte antes de darse ó mar no Golfo Ártabro.

Na praia de Cabanas uns cans comen o corazón dunha muller fermosa ante a mirada impotente (?) do poeta.

Entón, agora, sempre... Os meus ollos de fume e a tarde. A morte. Florencia. O río Eume coa súa inapropiada velocidade. Coa súa inapropiada lentitude.

X.L. Mosquera Camba (inédito)