Mulleres de beizos pintados

Leo na revista Nós (abril 1922) un anaco "Do meu diario" que Castelao escribe desde París:

Decididamente eu son nemigo das cibdades. Istes Fradiques Mendes e istas mulleres de beizos pintados, que finxen o pracer e non-o sinten -coma dixo Quevedo- danme fonda tristura. ¡París! Haivos no meu Hotel unha gata que and´á xaneira, pero eu coido que o finxe.

¿Por que lle chamaba tanto a atención a Castelao que as mulleres pintasen os beizos? ¿Non chegaría aínda naqueles tempos a moda a Galicia?
Chegara tal. A miña bisavoa, nada en 1989, contábame que na súa mocidade había dúas mozas máis vellas ca ela que pintaban beizos e poñían o colorete para ir ó baile. Ríase moito cando describía como, na fogosidade do divertimento, a suor abríalles grosos regos na pintura da cara. Estas dúas mozas modernas na primeira década do XX tiñan "mala fama". A mesma "mala reputación" que Castelao lles atribúe ás mulleres de beizos pintados de París. De feito, unha delas acabou marchando para A Coruña e abrindo unha casa de citas. A miña bisavoa sempre conservou aquela amizade e, cando se veu moi apretada cun fillo acabado de asasinar e outro no cárcere da Coruña foina ver ó seu local, nas traseiras do Papagaio. "Non te preocupes, vou eu contigo agora mesmo e has ver ó teu fillo" e, sen quitar o mandil ciscado, puxo o abrigo e acompañouna. Evidentemente no cárcere aquela muller tiña as súas influencias e a miña bisavoa puido ver ó seu fillo.